Eenzaamheid in de herfst van het leven:
een sluipend probleem

Ouderdom en eenzaamheid worden vaak in één adem genoemd. Maar is dat terecht? En wat zijn de oorzaken en gevolgen van eenzaamheid bij ouderen? In dit artikel bespreken we de problematiek van eenzaamheid in de herfst van het leven.

Cijfers en context

De statistieken liegen er niet om: eenzaamheid is een groeiend probleem in Nederland. In 2022 voelde 44% van de 75-plussers zich matig tot ernstig eenzaam. Dit komt neer op bijna een half miljoen mensen. Echter, eenzaamheid is geen exclusief probleem van ouderen. Ook jongeren en mensen van middelbare leeftijd kunnen hiermee te maken krijgen.

Oorzaken van eenzaamheid bij ouderen

Er zijn verschillende factoren die een rol spelen bij eenzaamheid onder ouderen. Enkele belangrijke oorzaken zijn:

  • Verlies van sociale contacten: Door het overlijden van partners, vrienden en familie, en door mobiliteitsproblemen die het moeilijker maken om deel te nemen aan sociale activiteiten, kan het sociale netwerk van ouderen kleiner worden.
  •  Gebrek aan zingeving: Na pensionering kan het gevoel van zingeving en identiteit verloren gaan. Dit kan leiden tot gevoelens van leegte en eenzaamheid.
  •  Gezondheidsproblemen: Fysieke en mentale problemen kunnen het moeilijker maken om contact te onderhouden met anderen.
  •  Digitale drempel: Ouderen die niet digitaal vaardig zijn, kunnen moeite hebben om contact te onderhouden via sociale media of online platforms.

Gevolgen van eenzaamheid

Eenzaamheid kan een grote impact hebben op de gezondheid en het welzijn van ouderen. Enkele gevolgen zijn:

  •  Verhoogd risico op depressie en angststoornissen
  •  Verminderde cognitieve functie
  •  Verhoogd risico op hart- en vaatziekten
  •  Versnelde achteruitgang
  •  Verhoogde sterfte

Wat te doen tegen eenzaamheid?

Eenzaamheid is gelukkig te bestrijden. Er zijn verschillende initiatieven en activiteiten die ouderen kunnen helpen om contact te maken met anderen en zich minder eenzaam te voelen. Enkele voorbeelden:

  •  Vrijwilligerswerk: Door vrijwilligerswerk te doen, kunnen ouderen hun talenten en vaardigheden inzetten voor anderen en tegelijkertijd nieuwe mensen ontmoeten.
  •  Sociale activiteiten: Deelname aan sociale activiteiten, zoals buurtactiviteiten, sportclubs of creatieve workshops, kan helpen om sociale contacten te leggen en te onderhouden.
  •  Digitale vaardigheden: Door ouderen te helpen met digitale vaardigheden, kunnen ze online contact onderhouden met familie en vrienden.
  •  Hulpverlening: Voor ouderen die kampen met ernstige eenzaamheid, is er professionele hulpverlening beschikbaar.

Tot slot

Eenzaamheid is een complex probleem met verschillende oorzaken en gevolgen. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan deze problematiek en om in te zetten op preventie en bestrijding. Door middel van diverse initiatieven en activiteiten kunnen we ervoor zorgen dat ouderen zich minder eenzaam voelen en meer kunnen participeren in de samenleving.

Willem van der vrande
Beeldmerk Willem van der Vrande